دورپنجم مذاکرات فراگیر در مسکو تا ساعت ۲۲دیشب به وقت محلی ،در شرایطی ادامه یافت که گزارشها بیانگر تلاش طرفین برای رفع اختلافها ودستیابی به توافق احتمالی بود ودراین میان ،جدیت تیم مذاکره کننده ایرانی موجب حیرت ناظران بین المللی شد.
اما نمایندگان ۱+۵ در مذاکرات روز دوشنبه در مسکو پیشنهاداتی را روی میز گذاشتند که پیش‌تر گروه بحران بین‌الملل آنها را “ غیرمنصفانه” خوانده بود، اما ایران همچنان بر حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم با اهداف مسالمت‌آمیز تاکید کرد و خواستار به رسمیت شناخته شدن این حق از سوی ۱+۵ به صورت رسمی شد. خبرگزاری فرانسه درباره مذاکرات مسکو میان ایران و ۱+۵ نوشت:در چندین ساعت مذاکرات فشرده در هتلی در مسکو، غرب به دنبال نشانه‌ای از تمایل ایران به کاهش فعالیتهای حساس غنی‌سازی در این کشور بود، اما جمهوری اسلامی به شدت به خودداری از دادن امتیاز درباره حق خود در زمینه غنی‌سازی اورانیوم پایبند بوده است.
این گزارش حاکی است: مهمترین خواسته ایران این بوده که حق این کشور برای غنی سازی اورانیوم و مسایل مربوطه توسط جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شود.
جلیلی: غرب در معرض انتخاب است
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در نشست خبری بعد از مذاکرات گفت: امروز ۱+۵ در معرض یک انتخاب است و هیچ منطقی برای مقابله با مسیر پیشرفت ملت ایران وجود ندارد.
سعید جلیلی در این نشست خبری گفت: مذاکرات این دور جدی‌تر، واقعی‌تر و فراتر از اظهار مواضع بود. به خصوص ایران بحث‌های جامعی را هم درباره تبیین دیدگاه‌های خود در محورهای پنجگانه تهیه کرده بود که نشست اول گفت‌وگوها به ارائه این دیدگاه‌ها معطوف شد.
جلیلی افزود: دیدگاه‌هایمان صریح و واضح بیان شد. تأکید کردیم غنی سازی اورانیوم حق مسلم ملت ایران است. غنی سازی برای مصارف صلح‌آمیز در همه سطوح حق مسلم است.وی خاطرنشان کرد: آنها امروز در معرض یک انتخاب هستند که بخواهند از مسیرهای بن بست گذشته خارج شوند و در مسیری که همکاری با ملت ایران است، گام بردارند.
مذاکره کننده ارشد ایران تصریح کرد: هیچ منطقی برای مقابله با مسیر پیشرفت ملت ایران وجود ندارد. امیدواریم این فرصت موجب شود آنها بتوانند با استفاده از بحث‌های جلسات کارشناسی مسیر صحیح را انتخاب و از مسیر بن بست گذشته خارج شوند.
جلیلی افزود: آمادگی داریم در جلسات کارشناسی، هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ حقوقی و سیاسی با منطق روشن حقانیت مواضع ایران را به خصوص در فعالیتهای صلح آمیز هسته ای بیان کنیم.
دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: هرگونه رفتار در مسیر گفت‌وگو غیرسازنده پاسخ متناسب خواهد داشت.وی افزود:حرکت در مسیر سازنده گفت‌وگوها و همکاری می‌تواند آینده را برای موفقیت مذاکرات رقم بزند.
مذاکره کننده ارشد ایران گفت: گفت‌وگوها باید در مسیر راهبرد همکاری و چارجوب محورهای چهارگانه‌ای که مشخص کردیم و بر اساس اقدامات متقابل و در جهت جلب اعتماد ملت ایران باشد.
جلیلی تصریح کرد: نادیده گرفتن توافقات قبل باعث خلل در پیشرفت گفت‌وگوها می‌شود.
وی چهار محور هسته‌ایی که ایران بیان کرده را شامل اعتمادسازی، همکاری‌ها برای شفاف سازی، مخالفت با سلاح‌های کشتار جمعی و همکاری‌های متعارف هسته‌ای برشمرد و افزود: همکاری‌ها وقتی می‌تواند در این چهار محور شکل بگیرد که گام‌های متناسب و متقابل برداشته شود گام‌هایی که نافی حقوق ایران از جمله حق غنی سازی اورانیوم نباشد. گام‌ها زمانی مثبت است که اقداماتی که در مقابله با ملت ایران است کنار گذاشته شود.
وی همچنین گفت: غنی سازی اورانیوم را طبق اسناد معتبر بین‌المللی از جمله ان پی تی و آنچه در سند بازنگری این معاهده در سال۲۰۱۰ تأکید شد، غنی سازی و داشتن چرخه سوخت جزو حقوق اعضای ان پی تی است. اگر می‌خواهیم برای این محورها گفت‌وگو شود باید مبتنی بر این اصل باشد.
با محروم سازی مشکل داریم
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در ادامه گفت که کشورمان با شفاف سازی مشکلی ندارد بلکه با محروم سازی مشکل دارد.
سعید جلیلی در ادامه نشست خبری در مسکو گفت که ایران یکی از مدعیان مهم خلع سلاح هسته‌ای است.
وی با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری در حرام بودن سلاح هسته‌ای، تصریح کرد: این فرصت بزرگ برای خلع سلاح جهانی است.
جلیلی ادامه داد: گفتیم باید حق ملت ایران در دسترسی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای به خصوص چرخه سوخت هسته‌ای و غنی سازی اورانیوم به رسمیت شناخته شود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اظهار داشت:آماده همکاری با آژانس هسته‌ای هستیم ولی متقابلا انتظار داریم رفتارهای خلافی که علیه ملت ایران به کار برده شده و فراتر از معاهده NPT است برداشته شود.
نشست کارشناسی ۱۳ تیر در استانبول
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز شب گذشته پس از پایان مذاکرات خبر داد که نشستی در سطح کارشناسی ۱۳ تیر (سوم ژوئیه) در استانبول برگزار می‌شود.
کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از پایان مذاکرات مسکو در نشست خبری ضمن تشریح مذاکرات گفت: فاصله عظیمی بین مواضع دو طرف وجود دارد.
اشتون اظهار داشت: قرار شد در سطح فنی سوم جولای (۱۳ تیر) گفت‌وگو در سطح کارشناسی در استانبول داشته باشیم که درباره پیشنهادات ۱+۵ صحبت شود.وی افزود:همچنین تماس‌هایی بین باقری و اشمیت برگزار و من شخصا با جلیلی برای برگزاری گفت‌وگو در آینده در سطح سیاسی در تماس خواهم بود.اشتون افزود: انتظار داریم ایران تصمیم بگیرد که واقعا قضیه از طریق راه‌های دیپلماتیک حل شود و گام‌هایی برای اعتمادسازی بردارد و به نگرانی‌های جهانی پاسخ دهد.
اشتون افزود: در همین راستا بر پیشنهادهای ارایه شده در بغداد به طرف ایرانی در مذاکرات مسکو نیز تاکید و اعلام شد، انتظار داریم ایران ضمن متوقف کردن غنی سازی ۲۰ درصدی، تاسیسات فردو را تعطیل و ذخایر اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد را به خارج منتقل کند.