پرونده منطقه آزاد، راه آهن و آزادراه بوشهر به کجا رسید؟
تاريخ ارسال خبر : 9 جولای 2015 | ساعت 18:45 | کد خبر: 33580 | sv499 | چاپ این مطلب

به نقدها و میزگردها در خصوص پیشنهاد منطقه آزاد، انگ مخالفت و برچسب بدخواهی زدند که این بی توجهی ها و اصرار مسئولان استان بر درست بودن نظر و ایده خودشان باعث شد تا این لایحه به همان علت و مشکلی که خیرخواهان زیادی در مورد آن هشدار داده بودند از دستور کار کمیسیون اقتصادی مجلس خارج شود.خدانظر خواجه

 

استان بوشهر آرمیده بر کرانه های نیلگون خلیج فارس را اگر بخواهیم وصف کنیم باید سرزمین آرزوهای تحقق نیافته بدانیم و شاید پس از گذشت دهه ها که جلال آل احمد جزیره خارگ این دیار را “دُر یتیم خلیج فارس” نامید، این توصیف را به تمام این استان زرخیز تعمیم دهیم.

 

بیش از ۹۵ درصد نفت ایران از پایانه نفتی خارگ صادر و ۷۰ درصد گاز مصرفی کشور در این استان تولید می شود اما جایگاه اقتصادی و توسعه ای این جزیره و دیگر بندرها و مناطق استان بوشهر همپای دیگر استان های کرانه خلیج فارس نیست.

 

آرزوهای مردم دیار رئیسعلی دلواری بسیار است اما همه را بر زبان نمی آورند و شاید این خوش طینتی منجر به بداقبالی را خود آنان و برخی دیگر خارج از استان پذیرفته اند.

 

با این حال می توان گفت احداث راه آهن بوشهر – شیراز – عسلویه، آزاد راه شیراز – بوشهر و ایجاد منطقه آزاد تجاری آرزوهایی است که بوشهری ها دهه هاست در انتظار تحقق آنها هستند.

 

تجارت پیشگان ساحل نشین بوشهری قرن ها سابقه دریا نوردی و بازرگانی را در کارنامه خود دارند و همواره از طریق دریا و مبادلات تجاری با همسایگان خود در حاشیه خلیج فارس امرار معاش کرده اند.

 

بندر بوشهر در دوره هایی از تاریخ بزرگترین بندر تجاری کشور بوده و بخش عمده کالاهای مورد نیاز مردم ازطریق این بندر وارد کشور می شده است، اما با توسعه بندرهای دیگر کشور در دهه های اخیر و عقب افتادگی هایی که بندر بوشهر در زمینه پسکرانه و راه های ارتباطی داشت، باعث شد بندرهای دیگر جای این بندر را در مبادلات تجاری کشور بگیرند.

 

از طرفی دردهه های اخیر برخی مناطق ساحلی کشور از امتیازاتی ازجمله منطقه آزاد تجاری و اتصال به خط ریلی برخوردار شده اند که مردم استان بوشهر با وجود این که دهه های طولانی است، آرزوی آن را داشته اند و دراین زمینه مجدانه پیگیر بوده اند اما تاکنون به دلیل برخی بی مهری ها از آن محروم هستند.

 

 

 

اولویت های استاندار جدید برای توسعه بوشهر

 

با آغاز به کار دولت تدبیر و امید و انتصاب استاندار جدید بوشهر پیگیری احداث راه آهن شیراز- بوشهر – عسلویه، آزاد راه شیراز – بوشهر و منطقه آزاد تجاری در دستور کار وی قرار گرفت و باعث شد تا بارقه های امید در دل مردم این استان برای تحقق آروزهای دیرینه شان جان تازه ای بگیرد.

 

استاندار بوشهر دراولین نشست رسانه ای خود گفت که اولویت و صدر برنامه هایش برای توسعه استان بوشهر را حول محور دریا و منطقه آزاد تجاری، راه آهن شیراز – بوشهر – عسلویه و آزاد راه شیراز- بوشهر قرارداده است و این طرح ها را شخص خودش پیگیری خواهد کرد.

 

دراین ارتباط استاندار بوشهر دراین فرصت کم چندین نفر از مسوولان رده بالای کشور از جمله معاون اول رییس جمهوری، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبری رییس جمهوری، مشاور ارشد رییس جمهوری و رییس شورای عالی مناطق آزاد کشور، وزیر راه وشهرسازی و رییس صندوق توسعه ملی کشور را به استان بوشهر آورد و درنهایت هم سفر استانی رییس جمهوری و هیات دولت انجام شد.

 

سفر این مسوولان کشوری برای آشنایی نزدیک آنها با ظرفیت ها و شرایط استان بوشهر در زمینه های مختلف بویژه بررسی برای ایجاد زمینه موافقت با تصویب منطقه آزاد تجاری و تامین اعبتار اجرای راه آهن بوشهر – شیراز – عسلویه و آزاد راه شیراز – بوشهر و دیگر طرح های در دست پیگیری مدیران استان در دولت و وزارتخانه ها و سازمان های مربوطه بود که پیگیری های مستمر مسوولان استان بوشهر منجر شد تا دولت لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر را برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند.

 

 

 

 

لایحه ای که از دستور کار خارج شد

 

با وجود این همه تلاش مسوولان استان بویژه شخص استاندار برای تصویب پیشنهاد ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر در دولت و تبدیل آن به لایحه و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی، کمیسیون اقتصادی مجلس رسیدگی به این لایحه را آن طور که نماینده مردم شهرستان های دشتی و تنگستان در مجلس شورای اسلامی بیان کرده به دلیل مشخص نبودن جانمایی و نقشه اجرایی آن از دستور کار خارج کرد.

 

برخی مسوولان مربوط به توصیه ها، نقدها و اعتراض های دلسوزانه برخی خیرخواهان و شاید مخالفان طرح مبنی براین که قبل از تقدیم لایحه به مجلس و حتی پیش ازارایه پیشنهاد منطقه آزاد بوشهر از سوی استان به دولت باید جانمایی و نقشه اجرایی آن مشخص باشد، توجه نکردند و نتیجه آن خارج شدن لایحه از دستور کار مجلس شد.

 

حجت الاسلام سید محمد مهدی پورفاطمی نماینده مردم شهرستان های دشتی و تنگستان در مجلس شورای اسلامی در مصاحبه با پایگاه اطلاع رسانی خلیج فارس گفت: من ایراد مجلس به لایحه منطقه آزاد را وارد می دانم، دولت معتقد بود که این لایحه به تصویب مجلس برسد و جانمایی آن برعهده دولت و استانداری بوشهر باشد، ولی واقعیت کشور ما این است که با یک تغییر در استانداری، دولت یا بعضی سلایق شخصی، ممکن است بعد از مصوبه مجلس، منطقه آزاد در محلی تعیین شود که مورد نظر قانونگذار و مردم نبوده است، از این رو مجلس درخواست ارائه نقشه و محدوده آن را کرده است.

 

وی گفته است: بتازگی استاندار بوشهر گفته در حال برطرف کردن ایراد مجلس هستیم، ولی این که چه زمانی دوباره در دستور کار کمیسیون مربوطه قرار گیرد، در اختیار هیات رییسه آن است.

 

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره پیش بینی اش از سرنوشت لایحه منطقه آزاد بوشهر در صحن علنی گفت: به نظرم فضای مجلس برای ایجاد منطقه آزاد بوشهر مثبت است، ضمن این که مرکز پژوهش ها در حال تدوین برنامه ای در این زمینه است ولی موضوع اصلی به دفاع خوب و اساسی دولت از این موضوع در مجلس برمی گردد.

 

وی درباره این که آیا در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس از نمایندگان بوشهر هم برای بررسی لایحه منطقه آزاد دعوت شد؟ بیان کرد: خیر، دعوت نشد، ولی برخی اعضای کمیسیون قبل از جلسه نظرات بنده را جویا شدند که من با کلیات آن موافق بوده ام.

 

پیش از این که پیشنهاد منطقه آزاد تجاری بوشهر دردولت طرح و تصویب شود و زمانی که مسوولان استان بوشهر پیگیر ارایه این طرح به دولت بودند، مقالات و مطالب زیادی بیشتر در موافقت با اصل موضوع در باره این پیشنهاد در رسانه ها منتشر شد و حتی میزگردهایی نیز در این مورد برگزار شد که بیشتر بحث آنها هم بر جانمایی و نقشه اجرایی این پیشنهاد و لایحه متمرکز بود اما مسوولان استان بوشهر با توجه به استدلال هایی که داشتند از علنی کردن جانمایی منطقه آزاد تجاری بوشهر حتی در لایحه ای که دولت به مجلس ارایه کرد، خودداری کردند.

 

حتی بعضا به برخی نقدها و مقالات مطرح شده پیرامون این پیشنهاد و لایحه، انگ مخالفت و برچسب بدخواهی زدند که این بی توجهی ها و اصرار مسوولان استان بر درست بودن نظر و ایده خودشان باعث شد تا این لایحه به همان علت و مشکلی که خیرخواهان زیادی در مورد آن به مسوولان هشدار داده بودند از دستور کار کمیسیون اقتصادی مجلس خارج شود.

 

با این وضعیت باید مدت زمان زیاد دیگری بگذرد تا جانمایی و نقشه منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر توسط مسوولان این استان تهیه و اول به دولت تقدیم و پس از تصویب و تایید در دولت به مجلس تقدیم شود و در مجلس نیز پس طرح در کمیسیون های مختلف بررسی شود و مورد موافقت یا مخالفت قرار گیرد و خلاصه سربالایی طی شده را دوباره از اول باید پیمود.

 

هرچند به دلیل پیگیری ها، تلاش های مستمر و نفوذ و جایگاه خوب استاندار بوشهر در دولت تدبیر و امید و اعتماد بالای دولت به ایشان پیشنهاد منطقه آزاد بوشهر با وجود آرزوی ده ها ساله مردم بوشهر و تجربه هایی که استانداران قبلی برای تحقق این مهم انجام داده بودند و به نتیجه نرسیده بود اما سالاری توانست آن را در زمان کوتاهی در دولت، آن هم با وجود داشتن نقص جانمایی و نقشه اجرایی به تصویب برساند، ولی ای کاش از اول به توصیه ها و ایرادهای خیرخواهانه برخی صاحبنظران توجه شده بود تا این مشکل پیش نمی آمد و به دوباره کاری نیاز نبود.

 

 

 

 

آزاد راه به دنبال سرمایه گذار مناسب

 

آزاد راه شیراز – بوشهر نیز پروژه زیرساختی مهم دیگری است که شخص استاندار بوشهر پیگیری آن را به عهده دارد و آن را تا جایی پیش برد که دولت با اجرای آن در صورت سرمایه گذاری ۷۰ درصدی بخش خصوصی و ۳۰ درصدی دولت موافقت کرد، اما مدیرکل راه و شهرسازی استان بوشهر در مصاحبه اخیرش گفته است: فاز مقدماتی مطالعات این پروژه انجام شده و باید سرمایه گذار مناسب پیدا شود.

 

فرزاد رستمی افزوده است: با توجه به بافت آزاد راه بوشهر ـ شیراز، ۱۷ هزارمیلیارد ریال اعتبار برای اجرای آن نیاز است اما هنوز سرمایه گذاری که بتواند اجرای این پروژه را بر عهده بگیرد پیدا نشده است.

 

پر واضح است که استان بوشهر با این همه ظرفیت های اقتصادی برای سرمایه گذاری که در بسیاری از بخش ها مقام اول کشور را دارد به چه دلیل از قافله توسعه نسبت به دیگر نقاط کشور عقب افتاده است، نبود زیرساخت های اولیه نظیر راه و راه آهن بوده که باعث شده تا بندر های همجوار بوشهر گوی سبقت را در زمینه های تجاری و اقتصادی از آن بربایند.

 

با این وضعیت حتی اگر منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر نیز تصویب واجرایی شود بازهم معلوم نیست که سرمایه گذاران و فعالان عرصه اقتصادی کشور به دلیل نداشتن پسکرانه مناسب از جمله راه آهن و بزرگراه از آن استقبالی داشته باشند و این منطقه آزاد به جای این که فرصتی برای توسعه استان بوشهر باشد، عاملی شود برای افزایش تورم و فقر و تبعیض در این استان.

 

 

توقف راه آهن در ایستگاه اعتبارات

 

راه آهن شیراز – بوشهر – عسلویه پروژه شاخص و کلیدی دیگر در توسعه استان بوشهر بوده که با وجود این که در دولت نهم عملیات آن آغاز شد و بخش های کمی از آن نیز در استان های فارس و بوشهر اجرا شد، اما در دولت دهم به دلیل مشکلات اعتباری که برای کشور بوجود آمد متوقف شد. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و آغاز به کار سالاری به عنوان استاندار بوشهر و قول وی برای پیگیری این طرح هنوز تغییر خاصی در این پروژه حاصل نشده و آنچنان که مدیرکل راه و شهرسازی استان بوشهر گفته دو قطعه از این پروژه در استان بوشهر آغازشده اما به دلیل محدودیت های مالی حدود دو سالی است که تعطیل است.

 

رستمی افزوده است: تامین اعتبار بخش زیرسازی مسیر بر عهده وزارت نفت بوده اما وزارت راه و شهرسازی در کار به وزارت نفت کمک کرده است.

 

مدیرکل راه و شهرسازی استان بوشهر بیان کرده است: باوجود محدودیت مالی امکان اجرای پروژه را نداریم و باید اعتبارات لازم تامین شود زیرا درمجموع این پروژه ۱۸ قطعه است که ۱۲ قطعه آن در استان بوشهر و مابقی در استان فارس است و برای اجرای این طرح ۳۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

 

 

 

 

نوبت بوشهر و پرسش ها

 

اما این پرسش ها مطرح است که آیا این همه آزاد راه و بزرگراه که در کشور احداث شده است با مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی اجرا شده است؟ آیا ایجاد زیرساخت های اولیه توسعه در هر زمینه ای وظیفه بخش خصوصی است یا دولت است که باید زمینه های سرمایه گذاری را برای بخش خصوصی فراهم کند؟ آیا هر وقت نوبت به بوشهر می رسد به یاد بخش خصوصی می افتیم؟ آیا اگر بخش خصوصی از مشارکت در اجرای پروژه ای استقبال نکند آن طرح باید فراموش شود و اجرا نشود؟

 

با وجود این که درسال های اخیر در نقاط مختلف کشور که معادل یکهزارم سهم درآمدی که استان بوشهر برای کشور دارد را ندارند، خطوط ریلی اجرا و بهره برداری می شود اما نوبت استان بوشهر که می رسد کفگیرها به ته دیگ خورده و به یاد بخش خصوصی می افتیم.

 

وقتی پذیرفته ایم که مردم استان بوشهر همواره مرزدارانی امین، شجاع و مبارز برای کشور بوده اند و اجازه تجاوز استعمار گران به خاک ایران را نداده اند باید زیرساخت ها، زمینه ها و انگیزه ماندگاری مردم این منطقه در زادگاه و دیار خود و سرمایه گذاری آنها در این استان را فراهم کنیم.

 

آیا با این وضعیت نامناسب جاده های ارتباطی استان بوشهر با مرکز کشور و استان های دیگر هیچ سرمایه گذاری جرات به جریان انداختن جان و مال و دارایی های خود در این جاده های پرپیچ و خم و تنگ باریک و سخت گذر بین شیراز – بوشهر و خوزستان – بوشهر و هرمزگان بوشهر که سالانه جان شمار زیادی را می گیرد و خسارات مالی هنگفتی بر مردم تحمیل می کند، دارد؟

 

عقل سلیم هر انسانی چه سرمایه دار و چه بی سرمایه حکم می کند که گام در راهی نهد که امنیت بیشتر داشته، ارزانتر و سریع تر باشد و در زمان کمی بتواند مقدار بیشتری کالا و مواد اولیه را صادر و وارد بکند.

 

 

اما این شرایط هم اکنون در بوشهر فراهم نیست به همین دلیل بندرهای همجوار استان بوشهر که از امتیاز راه آهن و آزاد راه برخوردارند، توسعه بیشتری یافته اند و سرمایه گذاران بیشتری را جذب کرده اند و بدون شک با این شرایط بوشهر توان رقابت با آنها را نخواهد داشت.

 

کلید توسعه بوشهر ایجاد زیر ساخت های ارتباطی در حوزه جاده و آزاد راه، راه آهن، تاسیسات بندری و دریایی، فرودگاه و اماکن اقامتگاهی و گردشگری و رفاهی است که بخش عمده سرمایه گذاری درایجاد زیرساخت های این بخش ها ها برعهده دولت است و تا زمانی که این زیرساخت ها تامین نشود بخش خصوصی و سرمایه گذاران انگیزه و مشوقی برای حضور و فعالیت در این استان نخواهند داشت.

 

بحت توسعه بوشهر که درنشست ها، همایش ها و حتی گفت وگوهای دوستانه پیش می آید، همواره این شعر سهراب سپهری را در ذهن تداعی می کند که چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید.

 

جور دیگر دیدن یعنی اینکه باید برای بوشهر فراتر از نسخه هایی که برای استان های دیگر می پیچند، چاره اندیشی کرد زیرا شریان حیاتی کشور یعنی اصلی ترین پایانه نفتی صادراتی، تاسیسات توسعه میدان گازی پارس جنوبی، میدان گازی پارس شمالی، پالایشگاه فجر جم، ده ها پتروشیمی و تنها نیروگاه اتمی ایران در این استان مستقر است.خلیج فارس/ خدانظر خواجه*

 

* خبرنگار ایرنا در بوشهر


نظرات کاربران 

ارسال یک پاسخ