حضرت آیت الله خامنه ای در سخنرانی خودشان در جمع جوانان استان خراسان شمالی[۱] مطالبی را مورد اشاره قرار دادند که با توجه به مخاطبین آن جلسه دارای نکاتی است. اگر چه بلافاصله کلید واژه صحبت های ایشان یعنی “سبک زندگی” در صدر اخبار قرار گرفت اما تا آنجا که بنده اخبار را دنبال می کردم ندیدم جایی به حرکت اخیر انقلابی عده ای از همین جوانان در برنامه “گره”[۲] اشاره شده باشد. این نوشتار در پی آن است که هم تذکری بدهد به برخی مسئولین فرهنگی و اساتید دانشگاه و هم تبریکی بگوید و خسته نباشید به جوانان بی نام و بی ادعایی که در شناخت اولویت های فرهنگی نظام سال ها از برخی مسئولین پیش هستند.
حضرت آقا در سخنان شان در رابطه با “سبک زندگی” به چند نکته اشاره کردند. یکی از مهم ترین دغدغه های ایشان این بود که با وجود پیشرفت هایی که نظام ج.ا. در بعد علمی-فناوری و بالا رفتن سطح رفاه عمومی جامعه داشته است متاسفانه در بخش نرم افزاری تمدن اسلامی که همان “سبک زندگی” است ما بعد انقلاب پیشرفتی نداشته ایم. بخش هایی که به گفته ایشان “بخش های اصلی تمدن است” و “متن زندگی انسان” می باشد متاسفانه از سوی مسئولین و برنامه ریزان و فرهنگ سازان مورد غفلت قرار گرفته است.
اگر چه این دست مباحث در حلقه های علمی- دانشگاهی سال هاست که مطرح بوده اند، اما شاید به جرات بتوان گفت در سال های اخیر آن گروهی که این اصلی ترین سوالات و مسائل زندگی و تمدن اسلامی را به سطح جامعه آوردند و به زبانی مردمی در رسانه ها مطرح و نشر نمودند گروه مطالعاتی “برنامه گره” بود. برنامه ای که با وجود اهمیت فراوان این مباحث توسط بسیاری از مسئولین و حتی قشر مذهبی و حزب اللهی جامعه نادیده گرفته شد. اما امروز و با این سخنان رهبر انقلاب که اتفاقا مخاطبین آن هم جوانان بودند حجت بر همه ما (و مخصوصا بر مسئولین فرهنگی) تمام شد تا این مسئله حیاتی “سبک زندگی” را جدی گرفته و به آن بپردازند.
تنها برای اینکه بدانیم اهمیت این مسئله تا پیش از مطرح شدنش از زبان مقام معظم رهبری در نگاه مسئولین فرهنگی و صدا و سیمای ج.ا. چه اندازه بوده است کافی است به ساعات پخش برنامه گره توجه کنیم: این برنامه هیچ ساعت مشخص پخشی نداشت و در اغلب اوقات در آخرین ساعات شب و در کم بیننده ترین زمان پخش می شد. این مسئله در حالی بود که مثلا فلان سریال خارجی و یا سریال وطنی که آموزه های اخلاقی اش صد و هشتاد درجه در تضاد با همین دغدغه های “سبک زندگی” بود در همان شبکه سه در پربیننده ترین ساعات روی آنتن می رفت و برای کم نشدن مخاطبینش ساعات پخش آن همواره ثابت و مشخص بود.اگر چه در این وانفسای بی توجهی مسئولین فرهنگی به جوانان دادن فرصت برای مطرح کردن این مباحث به عده ای جوان خود جای تشکر و تقدیر دارد اما تنها همین مسئله ساعت پخش نشان می دهد اهمیت این مباحث حتی در نزد مسئولین شبکه سه هم جدی گرفته نمی شد.
در سوی دیگر این بی توجهی ها از سوی مدیران رسانه ملی، برخی مدعیان جامعه شناسی و اساتید پر مدعایی قرار دارند که خود را در حد نظریه پردازان انقلاب می دانند اما دعوت همین جوانان برنامه گره برای مشارکت در مباحث را رد کردند و وقت ارزشمند (!) شان را صرف مباحث بی ارزش(!) عده ای جوان بی تجربه ننمودند. اگر چه برنامه گره در حد وسع خود توانست با کمک بزرگانی چون استاد طاهر زاده، حجه الاسلام و المسلمین پناهیان، سردار یکتا و سایر کارشناسان این دغدغه اصلی نظام را به سطح جامعه آورده و از رسانه ملی منعکس کند اما نگاهی که برخی به اصطلاح نظریه پردازان مذهبی به این برنامه داشتند زنگ خطری است برای ایشان تا فاصله خود با اولویت های فرهنگی نظام را بهتر درک کنند.
اما مطرح شدن بحث “سبک زندگی” از زبان رهبر انقلاب و تاکیدات ایشان بر این مسئله با همه منافعش مسلما برای آگاهان و دلسوزان دغدغه مند مشکلاتی هم ایجاد خواهد کرد. مشکل اصلی این است که بحث سبک زندگی از موضوعی در فضای فکری جمهوری اسلامی انقلابی ناگهان به عنوان دستور کاری بخشنامه ای وارد وظایف کاری آقایان/خانم ها در فضای اداری و نفتی[۳] جمهوری اسلامی قدرت خواهد شد.[۴] بعد از اینکه این دغدغه انقلابی تبدیل به یک دغدغه اداری شد که عده ای از مسئولین “بر اساس بخشنامه” خود را موظف به پرداختن به آن می دانند، آنگاه است که نه اساتید دلسوخته و مخلص بلکه نظریه پردازان سفارشی وارد عرصه می شوند. زمان زیادی نمی گذرد که همایش های بسیاری با هزینه های میلیاردی برای بحث “سبک زندگی” در شهرهای بزرگ برگزار می شود و بعضا اساتید متخصصی از کشورهای دیگر(!!) برای سخنرانی دعوت می گردند. در این میان هم موضوع و بحث لوث می شود و هم از یک بحث “مخلصانه انقلابی” که عده ای جوان دلسوز و متعهد و تحصیل کرده پیگیرش بودند تبدیل به بحثی “نفتی-اداری” می شود که عاقبتی بهتر از بسیاری مباحث مشابه نخواهد داشت.
و شاید از همین روست که رهبر انقلاب این بحث را نه در جمع مثلا اساتید دانشگاه بلکه در جمع جوانان نخبه مطرح کرده و مخاطب خویش را این جوانانی قرار دادند که به گفته حاج آقا پناهیان هنوز “زهر عصیانگری”شان گرفته نشده است و تبدیل به ماشین های فرهنگی نگردیده اند که اگر نفت جمهوری اسلامی را در باکشان بریزی دود به ظاهر “اسلامی” تولید می کنند و اگر دلار آمریکایی هم در جیب شان بگذاری برایت کراوات می زنند و لیبرال می رقصند! (اگر خوب نگاه کنید امثال این ها را می توانید خوب ببینید که یک روز به صندلی های وزارت و مدیریت بانک های این نظام تکیه زده بودند و امروز هم در لندن و تورنتو برای ملکه دم تکان می دهند).
در نهایت مجدد دست مریزاد می گویم به جوانانی از جنس گروه برنامه گره و خسته نباشید به تک تک این افسران واقعی جهاد نرم افزاری که با بصیرت واقعی اولویت های اصلی انقلاب را درک کرده اند و البته امیدوارم این تشکر و تمجیدها باعث غرور کاذب آنها نگردد. در کنار این هم از باب یادآوری به برخی اساتید “نظریه پرداز” عرض می کنم که در عرصه جهاد نرم گرفتار غرور سن و تجربه نشوند و هوش و خلاقیت جوانان را به یاری بطلبند. در کنار همه این ها هم خدمت برخی مسئولین دوگانه سوز (که هم با نفت جمهوری اسلامی کار می کنند و هم اگر بشود برای دلار خوب می رقصند) چیزی ندارم که بگویم جز اینکه “دیگر بس نیست؟!”
———————
بعد نوشت: هنوز یک روز از نوشتن این متن نمی گذرد که دیدم آقایان فرهنگی دست به کار شده اند. به این خبر نگاهی بیندازید: