دکتر عبداله صوفی – تئوری اقتصادی پیش بینی می کند که وقتی بازرگانی بین المللی شروع می شود همه کشورهای منجمله کشور هائی که کمترین بازدهی را دارا می باشند از معامله بهره ور می گردند. اما تحریم های اقتصادی این موقعیت برد-برد را تبدیل به شرایطی می نمایند که هم کشور تحریم شده و هم کشور تحریم کننده به باختگان تبدیل می شوند. در این شرح کوتاه شیوه انجام باخت دو جانبه را بیان می کنیم.

ظاهرا، تحریم های اقتصادی با هدف مجبور کردن کشور تحریم شده برای انجام کاری که کشور تحریم کننده مشتاق انجام آن می باشد صورت می گیرد. بنابراین تحریم ها مختص انجام حرکت و یا حرکات سیاسی بوده و مطلقا منطق اقتصادی را در بر نمی گیرند. عدم محاسبات اقتصادی در تحریم ها معمولأ به اهداف تعیین شده خود دست نمی یابند و در عوض مخارج هنگفتی برای مردم و بنگاه ها در هر دو کشور تحریم کننده و تحریم شده را دنبال دارند. در رسانه های آمریکائی نظرات در رابطه با اثرات تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران مخارج و صدمات ناشی از آنها فقط در اقتصاد ایران مورد بحث قرار می گیرد ولی تاثیرات منفی آنها بر اقتصاد آمریکا صحبتی به بیان نمی آید. ما در زیر اثرات منفی تحریم ها را بر اقتصاد آمریکا محاسبه می کنیم.

طی گزارشی وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد که صادرات آمریکا ۱۲.۷ درصد درآمد ناخالص ملی آن کشور را در سال ۲۰۰۸ میلادی تشکیل داده و بیش از ۱۰ میلیون کارگر آمریکایی مشغول کار در صنایع صادراتی بودند. مضافا این گزارش بیان داشت که تمامی بخش های اقتصادی آمریکا در صادرات سهیم بودند ولی بخش تولیدات صنعتی نقش مهم تری را در صادرات آمریکا بازی می کرده و ۲۷ درصد مشاغل در این بخش در رابطه با صادرات آن بوده است. به عبارت دیگر ۱۰.۲۹۳ میلیون شغل در سال ۲۰۰۸ ناشی از صادرات آمریکا بود. بر این اساس محاسبات ساده نشان می دهد که هر میلیارد دلار صادرات ۶۰۷۶ کار در سال در آمریکا تولید می کند.

حال سئوال می شود که چند فرصت شغلی در آمریکا به خاطر سیاست های تحریمی آمریکا علیه ایران در آمریکا از دست داده شده است؟ برای جواب به این سئوال لازم است که میزان بازار صادراتی ایران را که آمریکا از دست داده است محاسبه نمائیم.

در سال ۱۹۷۸، ایالات متحده بزرگترین صادر کننده کالا به ایران بود و صادرات آمریکا به ایران ۴ میلیارد دلار در آن سال بود. البته از آن زمان تاکنون آمریکا موقعیت صادراتی خود را به ایران از دست داده است هر چند میزان ناچیزی از کالاهای آمریکایی هنوز به ایران صادر می شود.

برای مثال، ارزش صادرات آمریکا به ایران در سال ۲۰۱۰ عبارت بود از ۲۰۸.۳ میلیون دلار. حال بر فرض این که صادرات آمریکا به ایران حتی در شرایط عادی هیچ رشدی نداشت ما می توانیم بازار صادراتی سالیانه از دست رفته آمریکا را با کاستن صادرات سالیانه آمریکا به ایران را که بین سال های ۱۹۸۵ الی ۲۰۱۰ صورت گرفته است از ۴ میلیارد دلار در سال محاسبه کنیم. به علت نبود آمار صادارتی بیش از سال ۱۹۸۵ فقط کل صادرات از دست رفته را بعد از سال ۱۹۸۵ محاسبه کرده و به نتیجه می رسیم که آمریکا یک بازار صادراتی ۱۰۳.۱۶۱ میلیارد دلاری را طی این زمان از دست داده است. به عبارت دیگر آمریکا با اتخاذ سیاست های تحریمی نابخردانه خود از ایجاد ۶۲۵۸۲۸ فرصت شغلی در آن کشور محروم شده است.

*استاد دانشکده اقتصاد- دانشگاه ویسکانسین، پلتویل

ارسال یک پاسخ