عسلویه شهری از توابع شهرستان کنگان و منطقه عظیم صنعتی از توابع استان بوشهر در جنوب ایران است. این شهر در حاشیه خلیج فارس واقع شده است.
روزگاری کسی عسلویه را نمی‌شناخت و تنها سیاستمداران بودند که از به تاراج رفتن ثروت‌های این منطقه دل خونی داشتند؛ این‌روزها رفت و آمدها به عسلویه بیشتر و بیشتر شده و بیش از گذشته در میان مردم جا باز کرده است. شنیدن نام عسلویه بیش از هر چیز دیگری ثروت‌های عظیمی را به یاد می‌اورد که می تواند راه رسیدن به توسعه را برایمان هموار کند. اما طرح انواع و اقسام انتشار آلودگی‌ها در سواحل عسلویه موجی از نگرانی را بر پیکر آن می‌زند.
بوی ناشی از انتشار نفت و گاز نیز لرزه بر انداممان می‌اندازد. در این میان فعالیت مجتمع‌های پتروشیمی که دستگاه‌های تصفیه فاضلاب ندارند یا اینکه سیستم‌هایشان فعالیت نمی‌کنند و نقص فنی دارند مزید بر علت شده است. این مجتمع‌ها به گفته مسئولان محیط زیست آلودگی‌های خود را بی‌هیچ دغدغه‌ای در آب‌های نیلگون دریای خلیج فارس تخلیه می‌کنند.
مجتمع های پتروشیمی که در ساحل ساخته شده است به طور مستقیم پساب‌های خود را به خلیج‌فارس روانه می‌کنند بر همین اساس با توجه به الزام رعایت قوانین و مقررات زیست محیطی، مقرر شد همه مجتمع‌ها از ریختن پساب‌های خود به دریا خودداری کرده و با تأسیس یک مجتمع تصفیه خانه مرکزی مشکل پساب‌ها رفع شود.
با راه‌اندازی مجتمع تصفیه‌خانه مبین انتظار می‌رود مشکلات به طور کامل رفع شده و اثری از آلودگی‌ها باقی نماند.
امید صدیقی مدیر کل دفتر اکوبیولوژی سازمان حفاظت محیط زیست در این‌باره می‌گوید: مجتمع تصفیه‌خانه مبین متعلق به پارس جنوبی است که کارفرمای آن شرکت ملی صنایع پتروشیمی است.
صدیقی ادامه می‌دهد: مجتمع‌هایی که در ضلع شمالی خلیج قرار دارند تأسیسات مختلفی را ایجاد کرده‌اند یا اسکله‌هایی که در دریا احداث شده است باعث شده بخشی از دریا خشک شده و خساراتی را به بار بیاورد.
وی با اشاره به ساخت حداقل ۳ اسکله در منطقه عسلویه گفت: یکی از این اسکله‌ها متعلق به یکی از ارگان‌های نظامی است که اجازه بررسی آن به محیط زیست داده نمی‌‌شود. ۲ اسکله دیگر نیز متعلق به مجتمع های پتروشیمی است.
مدیر کل دفتر اکوبیولوژی سازمان حفاظت محیط زیست می‌افزاید: مجتمع های پتروشیمی زیرمجموعه پارس جنوبی هستند که دارای مواد سمی جیوه و سود سوزآور هستند که بسیار مضرند و در صورت نبود سیستم تصفیه‌خانه پساب‌ها و مواد سمی روانه دریا می‌شوند.
در همان چند دقیقه ابتدایی تردد خبرنگاران در شهر عسلویه، بوی گاز و گوگرد به خوبی به مشام می‌رسد و نفس کشیدن را با سختی مواجه می‌کند، از سوی دیگر شعله مشعل‌ها یکی پس از دیگری توجه همه را به سوی خود جلب می کند.
عسلویه از آلوده‌ترین مناطق است
—————————————-
صدیقی در این زمینه می‌گوید: گازهای ناشی از فعالیت مشعل‌ها هوا را شدیداً در عسلویه آلوده کرده و تأثیر مستقیمی در پوشش گیاهی منطقه و سلامت مردم بر جای گذاشته است.
وی در حالی که تأکید می‌کند عسلویه یکی از آلوده‌ترین مناطق محسوب می‌شود، بیان می‌کند: چند دقیقه تردد در سطح شهر برای هر تازه واردی کافی است تا گوگرد را به خوبی استشمام کند؛ ضمن اینکه دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن در منطقه بسیار شدید است.
فراموشی سلامت مردم عسلویه واقعیت تلخی است
—————————————————————–
به گفته مدیر کل دفتر اکوبیولوژی سازمان حفاظت محیط زیست به طوری وضعیت گوگرد و گازهای منتشر شده در منطقه توانسته است روی جنگل های حرا تأثیر بدی بر جای بگذارد؛واقعیت تلخ این است که هیچ کاری برای سلامت مردم و جلوگیری از انتشار گوگرد صورت نگرفته است.
وی درباره مشعل‌هایی که با شعله‌های آتش انتشار گازهای سمی را در منطقه افزایش می‌دهد خطاب به خبرنگاران، بیان می‌کند: طی اطلاع قبلی قرار بود در تمام کشور و از جمله عسلویه مشعل‌ها خاموش شوند اما همان‌گونه که مشاهده می‌کنید اقدام خاصی در این زمینه برای آن صورت نگرفته بود.
صدیقی می‌گوید: عسلویه به لحاظ آلودگی هوا دچار مشکلات بسیاری است. ضمن اینکه زمانی جمعیت آن تنها ده هزار نفر بود اما این روزها جمعیتش افزایش یافته و صدها هزار نفر شده است.
برخی از مسئولان محیط زیست در این زمینه می‌گویند، تعدادی از واحدها و مجتمع‌های پتروشیمی جیوه خود را به داخل دریا می‌ریزند که البته برنامه ریزی‌هایی جهت حذف جیوه انجام شده است ولی برای رفع آن بالغ بر ۶ میلیارد تومان هزینه در بردارد و یک شبه نمی‌توان این بودجه را آماده کرد.
احمدی مسئول بخش HSE شرکت مجتمع بورزویه به تشریح فعالیت ها و وضعیت مجتمع مورد نظر می‌پردازد و می‌گوید: با این حجم از فعالیت، مجتمع بورزویه تنها یک و نیم متر مکعب بر ساعت پسآب تولید می‌کند
پس از مطرح شدن این مسئله یکی از خبرنگاران در ادامه می‌پرسد چگونه ممکن است مجتمعی با حجم بزرگی از فعالیت و تأسیسات، پسآب کمی تولید کند؟ آیا مابقی پساب های خود را به دریا می‌ریزید؟ احمدی نیز در این باره تأکید می‌کند: «به هیچ وجه پساب‌های خود را به دریا نمی‌ریزیم» پساب‌های ما به تصفیه خانه مبین ارسال می شود.
وی در ادامه تصریح می‌کند: پسابی که به صورت آنلاین و پیوسته و بر اثر فرآیند تولید ایجاد شود در مجتمع پتروشیمی برزویه وجود ندارد.
در این باره یکی از کارشناسان محیط زیستی می‌گوید: احتمال اینکه کارخانه‌ای پساب کمی را تولید کند وجود دارد اما در این زمینه بدون شک عوامل مختلفی حضور دارند.
وی می‌افزاید: اینکه مجتمع‌های پتروشیمی منطقه عسلویه پساب کمی تولید می‌کنند ممکن است به دلیل تجهیزات ناقص باشد؛ بنابراین باید این مسئله به صورت کاملاً دقیق بررسی شود.
صدیقی نیز پس از توضیحات مسئول HSE مجتمع پتروشیمی بورزویه می‌گوید: احتمال دارد که این رقم اشتباه باشد بنابراین لازم است میزان تولید پسآب های مجتمع‌های پتروشیمی در منطقه به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد.
در جریان بازدید خبرنگاران از تصفیه‌خانه مرکزی مبین، محمدعلی هادوی مدیر بخش HSE مبین به توضیحاتی در زمینه نحوه فعالیت تصفیه‌خانه می‌پردازد و می گوید: مبین تصفیه پساب‌های ۷ مجتمع پتروشیمی را در منطقه بر عهده دارد.
وی در ادامه می‌افزاید: در حال حاضر ورودی پساب‌ها به تصفیه‌خانه مبین ۲۰۳ متر مکعب در ساعت است و این در حالی است که ظرفیت تصفیه خانه مبین ۴۱۵ تا ۴۲۰ متر مکعب بر ساعت ظرفیت دارد.
مدیر بخش HSE مبین بیان می‌کند: کل پساب هایی که در منطقه وجود دارد توسط پتروشیمی مبین کنترل می شود چون در زمان‌های مختلف COD های مختلفی از سوی مجتمع های پتروشیمی دریافت می‌کنیم برای کاهش شوکی که به سیستم وارد می‌شود به عنوان قسمت اولیه آن را دریافت می‌کنیم و پس از اینکه به حالت نرمال رسید وارد سیستم تصفیه می‌شود.
به گفته هادوی حداکثر ظرفیت سیستم مبین ۴۲۰ متر مکعب است.
وی تأکید کرد: مخازن مبین ظرفیت ۱۲ هزار متر مکعب تصفیه را دارد و احتمال ذخیره سازی تا ۱۲ ساعت وجود دارد.
صدیقی در ادامه از هادوی می‌پرسد آیا کل پساب های مجتمع پتروشیمی خود را دریافت می کنید؟ مدیر کل بخش HSE مبین نیز پاسخ می‌دهد: فاز یک شامل ۵ مجتمع پتروشیمی است که توسط مبین کنترل می‌شود همچنین ۲ واحد از مجتمع‌های پتروشیمی فاز ۲ را به نام‌های مهر و مروارید تحت پوشش سیستم قرار دارند.
به گفته هادوی در حال حاضر در منطقه عسلویه به طور کلی ۷ مجتمع پتروشیمی در حال سرویس است ولی مابقی هنوز به بهره برداری نرسیده‌اند. ضمن اینکه مبین ۵/۱ تا ۲ سال است که راه اندازی شده است و پیش از این پساب‌ها روانه خلیج فارس شده است.
وی نیز به مانند مسئول HSE مجتمع پتروشیمی بورزویه منکر ریختن سود سوزآور می‌شود و می گوید: تاکنون سود سوزآور( هیدروکسید سدیم) نداشته‌ایم و تمام پساب‌ها پس از تصفیه زیر نظر آزمایشگاه معتمد محیط زیست کنترل و به دریا ریخته می‌شود.
هیدروکسید سدیم (سود سوزآور) ماده قلیایی است و به شدت خورنده بوده و یک تحریک کننده قوی دراثرتماس از راه‌هایی مانند ( تنفسی ، گوارشی ، پوستی و چشمی ) است. هیدروکسید سدیم سبب سوختگی شدید و آسیب دائمی بافت‌های در تماس می‌شود.
وی درباره اینکه چرا رنگ بخشی از دریا متفاوت از سایر قسمت‌ها است، می‌گوید: به هیچ وجه این آب مربوط به تصفیه خانه مبین نیست و کف های موجود بر روی سطح آب ناشی از اکسیژن است.
محمد باقر نبوی معاون دریایی سازمان محیط زیست در ادامه می‌گوید: با توجه به تغییر رنگ صورت گرفته در آب دریا و کف‌های موجود در اطراف آن مشخص است که مشکل دارد و ناخالصی‌ها باید به صفر برسد این به هیچ وجه گل و لای نیست.
منبع: خبرگزاری فارس